Cho vay ngang hàng - P2P Lending cơ hội và thách thức

Vay ngang hàng không còn là thuật ngữ quá xa lạ đối với người Việt. Hình thức này dần được tiếp nhận nhiều hơn nhờ ưu điểm vượt trội so với các hình thức vay tiền truyền thống. Tuy vậy việc bùng nổ hình thức vay mới cũng là cơ hội và thách thức cho ngành này.

 

Vay ngang hàng là gì?

 

1. Định nghĩa về vay ngang hàng P2P

Cho vay ngang hàng trong tiếng anh là Peer to Peer Lending (P2P Lending). Hình thức này cho phép các cá nhân được vay tiền trực tiếp từ người cho vay mà không phải qua bước trung gian của các tổ chức tài chính.

Hai bên tự tiến hành giao dịch và thanh toán thông qua nền tảng cho vay. Hai bên chỉ phải trả một khoản phí dịch vụ khi sử dụng nền tảng kết nối.

 

Vay ngang hàng tiếng anh là Peer to Peer Lending (P2P Lending)

 

2. Đặc điểm của vay ngang hàng P2P

P2P Lending (Peer-to-Peer Lending) đã phát triển ở nhiều quốc gia kể từ khi xuất hiện lần đầu tiên ở Anh vào năm 2005. Đây là mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số, kết nối trực tiếp người vay và người cho vay (nhà đầu tư) mà không cần thông qua trung gian tài chính.

Công ty P2P Lending cung cấp nền tảng giao dịch trực tuyến (Platform) để người vay kết nối trực tiếp với người cho vay. Công ty P2P hoạt động nhờ hưởng phí dịch vụ từ cả nhà đầu tư và người vay.

Theo số liệu của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế MSB, năm 2015, tổng giá trị giao dịch P2P Lending đạt 64 tỷ USD và dự báo có thể lên đến hơn 1.000 tỷ USD vào năm 2025.

 

Vay ngang hàng có nhiều ưu điểm vượt trội nên được nhiều người tiếp cận

2.1. Ưu Điểm của Hình Thức P2P

Ưu điểm của P2P Lending được đánh giá dựa trên ba đối tượng liên quan:

• Đối với người vay: Mô hình này giúp tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn khi khó tiếp cận vốn chính thức, với phí và lãi suất có thể thấp hơn so với vay tiêu dùng thông thường.
• Đối với nhà đầu tư: Cung cấp một kênh đầu tư mới, đa dạng hóa danh mục đầu tư và thu nhập hấp dẫn (lãi suất thường cao hơn gửi tiết kiệm hoặc đầu tư trái phiếu).
• Đối với công ty P2P Lending: Khai thác nền tảng công nghệ, tạo nguồn thu mới và đa dạng hóa hoạt động.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng cho rằng, nếu được quản lý tốt, P2P Lending sẽ thúc đẩy tài chính toàn diện, đặc biệt tại các khu vực mà hệ thống tài chính chưa phát triển, hỗ trợ người dân, hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận dịch vụ tài chính-ngân hàng với điều kiện thấp, ít thủ tục.

2.2. Nhược Điểm của P2P

Dù có nhiều ưu điểm, P2P Lending vẫn chứa đựng nhiều rủi ro, do:

• Thiếu hành lang pháp lý: Khi xảy ra rủi ro, các bên liên quan không chịu trách nhiệm hoặc không được giải quyết đền bù như thường lệ.
• Rủi ro đạo đức: Bên vay không trả được nợ, hoặc công ty P2P dùng tiền đầu tư sai mục đích, quản lý kém hoặc phá sản, dẫn đến mất vốn của nhà đầu tư. Ngoài ra, có khả năng xảy ra biến tướng như công ty P2P lừa đảo, áp dụng lãi suất và phí cao bất chấp khả năng trả nợ của bên vay, hoặc bên vay trốn tránh trả nợ.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Hàng hải Việt Nam (MSB), Việt Nam hiện có 40 công ty P2P Lending đang hoạt động, trong đó có 10 công ty có nguồn gốc từ Trung Quốc và một số từ Indonesia và Singapore. Tuy vậy, vẫn có những địa chỉ uy tín cung cấp dịch vụ chất lượng mà bạn có thể tham khảo.